_with_his_sailor_nanny_Andrei_Dereven'ko_aboard_the_Imperial_yacht_Standart_on_June_1908.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
Thực đơn
Aleksey Nikolayevich (Romanov)
Aleksei sinh ngày 12 tháng 8 [lịch cũ 30 tháng 7] năm 1904 tại Cung điện Petergof, Tỉnh Sankt-Peterburg, Đế quốc Nga. Ông là con út và là con trai duy nhất trong số năm người con của Hoàng đế Nikolai II và Hoàng hậu Aleksandra Feodorovna. Các chị gái ông là Nữ Đại vương công Olga, Tatiana, Maria và Anastasia. Ông được song thân và các chị gái rất mực yêu thương, cưng chiều. Về sau ông còn được gọi thân mật là Alyosha (Алёша).
Aleksei chịu phép rửa tội vào ngày 3 tháng 9 năm 1904 tại nhà nguyện Cung điện Petergof. Cha mẹ đỡ đầu chính của ông là bà nội và em trai của ông nội ông, Maria Feodorovna và Đại vương công Aleksei Aleksandrovich. Những cha mẹ đỡ đầu khác bao gồm chị cả Olga, ông cố ông là Vua Christian IX của Đan Mạch, Vua Edward VII của Vương quốc Anh, Thân vương xứ Wales và Wilhelm II, Hoàng đế Đức. Vì Nga đang có chiến tranh với Nhật nên tất cả binh lính và sĩ quan của Lục quân và Hải quân Nga đều được phong làm cha đỡ đầu danh dự của ông.[5]
Lễ rửa tội này đánh dấu lần đầu tham gia một nghi lễ chính thức của nhiều thành viên trong hoàng tộc, bao gồm các con trai thứ của Đại vương công Konstantin Konstantinovich, Nữ Đại vương công Olga, Nữ Đại vương công Tatiana và em họ của Aleksei là Irina Aleksandrovna. Cha Ioann của Kronstadt đọc bài giảng, sau đó Công nương Maria Mikhailovna Golitsyna bồng thái tử tới hồ báp têm. Để đề phòng trượt chân và đánh rơi thái tử, bà đã gắn đế cao su lên giày mình. Nữ Nam tước Sophie Buxhoeveden hồi tưởng:
Cậu bé nằm trên một chiếc gối vàng được quàng quanh vai Công nương bằng một dải băng lớn cũng làm từ vàng. Cậu được bọc trong một chiếc áo choàng dệt vàng nặng trĩu lót lông chồn trắng, áo của người kế thừa hoàng vị. Một bên chiếc áo choàng được Vương công Aleksandr Sergeevich Dolgoruky là quan Đại Chủ tế của triều đình đỡ, bên kia do Bá tước [Pavel] Benkendorf đỡ, vâng mệnh chiếu chỉ được ban ra từ thông lệ và sự cẩn trọng sáng suốt. Cậu bé khóc lớn như mọi đứa trẻ bình thường khác khi Cha Yanishev đầm cậu xuống hồ. Bốn chị gái nhỏ của cậu mặc những bộ triều phục ngắn và tròn mắt nhìn nghi lễ, Olga Nikolaevna, khi ấy chín tuổi, giữ vai trò quan trọng là một trong những người mẹ đỡ đầu. Theo phong tục Nga thì Hoàng đế và Hoàng hậu không có mặt tại buổi báp têm, nhưng ngay sau nghi lễ, Hoàng đế đã đến thẳng nhà thờ. Cả ông lẫn Hoàng hậu đều thú nhận là họ rất lo lắng trong những dịp thế này, rằng Công nương có thể trượt chân hay Cha Yanishev, lúc ấy đã rất già, có thể đánh rơi đứa bé xuống hồ nước.[6]
Aleksei bị di truyền bệnh máu khó đông từ mẹ mình. Căn bệnh này bắt nguồn từ bà cố của ông là Nữ vương Victoria. Năm 2009, qua phân tích gen, người ta xác định ông bị máu khó đông B gây thiếu hụt yếu tố IX, một trong những protein cần thiết của quá trình đông máu.[7][8] Ông luôn phải cẩn thận để không bị thương. Theo gia sư tiếng Pháp của ông là Pierre Gilliard, căn bệnh hiểm nghèo của ông được xem là bí mật quốc gia. Ông bệnh nghiêm trọng đến mức những vết thương nhỏ như một vết bầm, vết đứt hay chảy máu mũi cũng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Hai thủy thủ hải quân được cắt cử túc trực bên thái tử để trông nom và giám sát ông, song việc bị thương vẫn rất khó tránh khỏi. Họ cũng phải bế ông trên tay khi ông không thể tự đi bộ. Những đợt bệnh tái phát và quá trình phục hồi kéo dài vừa khiến cha mẹ ông buồn khổ, vừa ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc học của ông.
Tháng 9 năm 1912, gia đình Romanov tới bãi săn bắn riêng ở rừng Białowieża. Ngày 5 tháng 9, thái tử nhảy xuống một chiếc thuyền nhẹ và va phải cọc chèo. Một vết bầm tím lớn liền xuất hiện sau vài phút và giảm kích thước trong một tuần.[9] Giữa tháng 9, cả gia đình lại chuyển đến Spała (khi ấy nằm ở Ba Lan thuộc Nga). Ngày 2 tháng 10, khi ông đi xe ngựa vào rừng, cỗ xe rung lắc đến nỗi khối máu tụ chưa lành trên đùi ông lại vỡ ra và chảy máu.[10] Thái tử được bế ra trong tình trạng gần như bất tỉnh, thân nhiệt tăng cao và nhịp tim giảm. Hoàng hậu Aleksandra luôn túc trực bên giường ông. Ngày 10 tháng 10, một bản tin y tế xuất hiện trên các mặt báo[11] và Aleksei được lãnh bí tích xức dầu bệnh nhân. Theo lời sa hoàng, tình trạng bệnh của Aleksei lập tức chuyển biến tốt. Theo tác giả Margarita Nelipa, Robert K. Massie nói đúng khi cho rằng yếu tố tâm lý cũng đóng một vai trò quan trọng.[12] Ngày hôm sau, sức khỏe của thái tử tiếp tục cải thiện.[13] Vào ngày 9,[14] 10 hoặc 11 tháng 10 (không có nguồn ghi rõ ngày nào), Sa hậu Aleksandra đã nhờ thị nữ thân cận của bà là Anna Vyrubova[15][16] tìm thần y Rasputin đến giúp đỡ. Theo lời con gái ông, Rasputin nhận được điện tín của sa hậu vào ngày 12 tháng 10 và phúc đáp bằng một bức điện tín khác vào ngày hôm sau,[17] trong đó có lời tiên tri: "Cậu nhỏ sẽ không chết. Đừng để đám bác sĩ (Eugene Botkin và Vladimir Derevenko) làm phiền cậu nhiều quá."[18] Ngày 19 tháng 10, bệnh tình của Aleksei thuyên giảm đáng kể và khối máu tụ biến mất, song ông phải tham gia điều trị chỉnh hình để nắn thẳng chân trái.[19]
Theo Gilliard,
Sa hoàng đã phản kháng lại sức ảnh hưởng của Rasputin trong một thời gian dài. Mới đầu ông còn chịu đựng hắn vì không dám làm nhụt lòng tin của sa hậu – thứ niềm tin đã giúp bà sống sót. Ông không muốn đuổi hắn đi, vì nếu Aleksei Nikolaevich mà chết thì trong mắt người mẹ, chính ông sẽ trở thành kẻ đã giết con trai mình.[20]
Có nhiều lời giải thích khác nhau về khả năng chữa bệnh của Rasputin, ví dụ như thôi miên, dùng thảo dược, hay lời dặn dò không để bác sĩ quấy rầy Aleksei đã giúp thái tử nhanh hồi phục. Có người đoán với những thông tin nhận được từ Anna Vyrubova là người bạn tâm giao tại triều đình của ông ta, Rasputin đã lựa đúng lúc cơ thể Aleksei đang tự hồi phục để can thiệp vào và nhận công lao về mình. Thái y Botkin quả quyết Rasputin là một gã bịp bợm và ông ta chữa bệnh bằng thuật thôi miên, nhưng phải đến năm 1913 thì Rasputin mới quan tâm đến kỹ thuật này.[21][22] Feliks Yusupov, một trong những người thù địch Rasputin, đưa ra giả thuyết ông ta đã bí mật cho Aleksei dùng thảo dược của Tây Tạng do một gã lang băm tên Pyotr Badmayev cung cấp, song triều đình Nga đã lịch sự từ chối loại thuốc này.[23][24] Theo Maria Rasputin, khả năng chữa bệnh này bắt nguồn từ sức cuốn hút của cha mình.[25] Nhưng theo Greg King thì những điều trên vẫn chưa lý giải được những lần Rasputin chữa bệnh cho thái tử dù ở xa đến 2.600 km. Theo Fuhrmann, ý tưởng dùng liệu pháp thôi miên và thảo dược được dịp nảy nở vì gia đình sa hoàng sống rất tách biệt.[26] ("Họ sống xa cách xã hội Nga đến nỗi họ gần như đang định cư ở Canada."[26][27]) Theo Moynahan, "Không có bằng chứng nào cho thấy Rasputin đã triệu hồn hay cảm thấy việc đó là cần thiết; ông ta giành được sự ngưỡng mộ bằng sức mạnh nhân cách, không phải bằng thủ thuật."[28] Theo Shelley thì Rasputin thành công là nhờ phong thái điềm tĩnh, hòa nhã và sự ấm áp ngời sức thuyết phục.[29] Radzinski lại tin Rasputin thực sự có khả năng chữa bệnh siêu nhiên, hoặc chính nhờ ông ta cầu nguyện với Chúa nên thái tử mới được cứu sống.[30]
Gilliard, nhà sử học người Pháp Hélène Carrère d'Encausse[31] và Diarmuid Jeffreys,[32] một nhà báo, phỏng đoán Rasputin chữa bệnh bằng cách cho Aleksei ngừng sử dụng aspirin, một loại thuốc giảm đau mới có từ năm 1899.[33] Aspirin là thuốc kháng tiểu cầu và có đặc tính làm loãng máu, gây cản trở quá trình đông máu, thúc đẩy xuất huyết và có thể dẫn đến tụ máu khớp. Loại "thần dược" này có thể đã làm trầm trọng thêm tình trạng sưng và đau khớp của Aleksei.[34][35]
Aleksei và các chị ông được dạy là phải xem Rasputin như "bạn chúng ta" và phải tâm sự giãi bày với ông ta. Song thái tử ý thức rõ khả năng mình sẽ không sống đến tuổi trưởng thành. Khi ông mười tuổi, chị gái Olga thấy ông nằm ngắm mây nên hỏi ông đang làm gì. "Em thích suy nghĩ và tự hỏi," Aleksei đáp. Khi Olga hỏi ông thích nghĩ về thứ gì thì thái tử đáp, "Ôi, nhiều thứ lắm ạ. Em tận hưởng ánh nắng mặt trời và vẻ đẹp của mùa hè tới chừng nào có thể. Ai mà biết liệu một ngày nào đó em có còn được làm điều ấy hay không?"[36]
Gia sư tiếng Pháp của Aleksei, Pierre Gilliard, cho biết thái tử là một cậu bé đơn sơ, sống tình cảm, song môi trường dưỡng dục với "kiểu bợ đỡ thấp hèn" của người hầu và "những lời nịnh hót xuẩn ngốc" của những người xung quanh ông lại dần làm hư ông. Có lần, khi một đoàn nông dân tới dâng quà cho Aleksei, người hầu riêng của thái tử là Derevenko đã bắt họ quỳ gối trước mặt ông. Gilliard để ý thái tử đã "xấu hổ và ngượng chín người." Khi Gilliard hỏi ông có thích nhìn người ta quỳ trước mặt mình không thì ông trả lời, "Dạ không, nhưng Derevenko nói là phải làm thế." Khi Gilliard hỏi tại sao Aleksei không "bảo Derevenko đừng làm thế nữa," thái tử đáp mình "không dám." Khi Gilliard trình bày sự việc trên với Derevenko, ông chép Aleksei đã "rất vui mừng được thoát khỏi thứ nghi lễ phiền hà này."[37]
"Aleksei là trung tâm, là tiêu điểm của tất thảy hy vọng và tình thương của một gia đình đoàn kết," Gilliard chép. "Các chị cậu tôn sùng cậu. Cậu là niềm tự hào và niềm vui của song thân mình. Khi cậu mạnh khỏe, cả cung điện biến đổi. Mọi người và vạn vật trong đó như được tắm táp dưới ánh nắng mặt trời."[38] Thái tử có nhiều nét tương đồng với mẹ mình và khá cao so với tuổi với "gương mặt dài, tinh tế như điêu khắc, những đường nét thanh tú, mái tóc màu nâu vàng ánh đồng và đôi mắt lớn có sắc xám pha xanh dương giống mẹ mình."[39] Tuy thông minh và giàu tình cảm, việc học hành của thái tử lại bị căn bệnh máu khó đông làm gián đoạn. Thái tử cũng bị chiều hư vì cha mẹ ông không nỡ trách phạt ông. Sa hoàng và sa hậu đã giao cho hai thủy thủ từ Hải quân Hoàng gia là Hạ sĩ Andrei Derevenko và phụ tá Klementy Nagorny[40] làm nhiệm vụ trông nom thái tử, giữ thái tử khỏi bị thương. Thái tử bị cấm đi xe đạp và vận động mạnh, nhưng ông vốn là một người hiếu động.
Khi còn nhỏ, thỉnh thoảng Aleksei còn quậy phá cả khách. Có lần giữa một bữa tiệc tối trang trọng, ông đã chui xuống gầm bàn tháo giày của một vị khách nữ và đưa cho sa hoàng xem. Nikolai nghiêm nghị bắt con trai trả "chiến lợi phẩm" lại cho khách. Thái tử bèn bỏ một trái dâu tây chín vào mũi giày khách rồi mới vâng lệnh cha.[41]
Sau này Gilliard thuyết phục cha mẹ Aleksei là nên cho thái tử được quyền tự quyết nhiều hơn để ông rèn luyện tính tự chủ. Cậu bé Aleksei liền tận dụng sự tự do hãn hữu này và bắt đầu bỏ được một số tật xấu cũ của mình.[42] Các triều thần cũng cho biết căn bệnh của thái tử khiến ông dễ nhạy cảm trước thương tổn của người khác.[43] Trong Thế chiến thứ I, ông sống cùng vua cha ở trụ sở lục quân tại Mogilyov một thời gian dài và quan sát đời sống sinh hoạt của quân đội.[44] Ông cũng là một trong những thiếu sinh Hướng đạo đầu tiên của Nga.[45][46]
Tháng 12 năm 1916, Thiếu tướng John Hanbury-Williams, người đứng đầu quân đội Anh tại Stavka, nhận được tin con trai mình đã hy sinh khi đang làm nhiệm vụ cùng Lực lượng Viễn chinh Anh tại Pháp. Sa hoàng Nikolai sai cậu thái tử mười hai tuổi tới bầu bạn cùng người cha đang đau buồn. "Cha sai con tới bầu bạn với bác vì nghĩ đêm nay bác sẽ cô đơn lắm," Aleksei thưa cùng vị thiếu tướng.[47] Cũng như những thành viên nam khác của nhà Romanov, Aleksei bắt đầu mặc đồng phục thủy thủ và chơi trận giả từ khi còn bé. Vua cha thường để ông tham dự những buổi họp dài với các bộ trưởng để chuẩn bị cho ông trong vai trò là sa hoàng tương lai.[43] Thượng tá Mordvinov hồi tưởng về Aleksei:
Cậu có một thứ mà người Nga chúng tôi hay gọi là "trái tim vàng". Cậu dễ gắn bó với người khác, cậu mến họ và nỗ lực hết sức mình để giúp đỡ họ, nhất là khi cảm thấy có ai đó bị tổn thương một cách bất công. Tình cảm của cậu, giống như song thân cậu, chủ yếu phát xuất từ lòng thương hại. Thái tử Aleksei Nikolaevich là một cậu bé hơi làm biếng nhưng lại có tài (tôi nghĩ cậu làm biếng chính bởi vì cậu có tài), cậu dễ dàng nắm bắt mọi thứ, sắc sảo và nhạy bén trước tuổi.
Sự nhút nhát trong những năm gần đây của cậu, nhờ thường xuyên ở lại Trụ sở, đã gần như biến mất. Dầu có tính thiện và lòng trắc ẩn, cậu, không nghi ngờ gì cả, hứa hẹn sẽ có một cá tính vững vàng và tự lập trong tương lai.[48]— A. A. Mordvinov
Trong Thế chiến thứ I, Aleksei đi cùng vua cha tới Stavka khi cha ông trở thành Tổng tư lệnh của Lục quân Nga vào năm 1915. Aleksei rất thích cuộc sống của quân nhân và tỏ ra hiếu động, nghịch ngợm. Nikolai viết trong thư gửi sa hậu, ". . . vừa từ vườn trở vào nhà với tay áo và ủng ướt sũng vì Aleksei té nước vào người bọn anh ở đài phun nước. Đó là trò yêu thích của thằng nhóc. . . từng tràng cười ngân vang. Anh phải để mắt ngó chừng kẻo mọi việc đi quá đà."[49] Theo lời thái tử thì thức ăn yêu thích của ông là "súp và cháo và bánh mì đen mà mọi quân nhân đều ăn." Mỗi ngày ông đều ăn hết cháo lấy từ bếp của quân nhân và còn khen, "Món này ngon, không như bữa trưa của chúng ta."[50] Tháng 12 năm 1915, Rasputin được mời đến xem bệnh cho Aleksei khi thái tử vô tình va phải cửa sổ của một chiếc tàu hỏa và bị chảy máu mũi.
Năm 1916, Aleksei được trao danh hiệu Chuẩn Hạ sĩ mà ông rất mực tự hào. Ông rất thích những người nước ngoài đến từ Bỉ, Anh, Pháp, Nhật Bản, Ý và Serbia. Một trong những người mà Aleksei thích là Hanbury-Williams chép: "Thời gian trôi qua, sự nhút nhát của cậu biến mất, cậu coi chúng tôi như những người bạn cũ và. . . luôn vui đùa cùng chúng tôi. Với tôi thì tôi đảm bảo mỗi chiếc cúc áo phải được cài chỉnh tề, một thói quen tự nhiên khiến tôi hết sức cẩn thận luôn để mở một hoặc hai chiếc cúc, và thế là đã có lần cậu dừng lại và bảo tôi 'lại lôi thôi nữa rồi,' sau đó thở dài vì tôi chẳng ngó ngàng gì đến những chi tiết này và ngừng lại để cẩn thận cài cúc áo vô cho tôi."
Thực đơn
Aleksey Nikolayevich (Romanov)Liên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Aleksey Nikolayevich (Romanov)